Gebelikte Beslenme
Sağlıklı ve doğru bir beslenme planı hayatın her döneminde olduğu gibi hamilelikte de oldukça önemlidir. Tıpkı ilaç kullanımı, kalıtsal ve kronik hastalıklar, kilo kontrolü gibi beslenme de hem annenin hem de bebeğin sağlığı üzerinde doğrudan etkilidir. Bu nedenle gebelik başladığı andan itibaren, hamilelere uygun beslenme alışkanlıklarını kazanmak ve hamilelik boyunca sağlıklı beslenmeye özen göstermek gerekmektedir. Peki gebelikte beslenme nasıl olur? Diyetisyenlerin hamileler için beslenme önerileri nelerdir? Diyetisyen Büşra Sabur tarafından gebelere tavsiye edilen beslenme düzenini ve gebelikte beslenme ile ilgili diğer bilgileri yazımızın devamında bulabilirsiniz. Bu süreçte, size özel beslenme planını uygulayarak bebeğinizin sağlığını korumak ve onu güçlendirmek için ise kliniğimizle iletişime geçebilirsiniz.
Hamile Diyeti Nedir?
Protein, karbonhidrat, vitamin ve minerallere olan ihtiyaç, gebeler için 3. aydan itibaren giderek artmaya başlar. Bu nedenle gebelikte bir miktar kilo artışı normaldir. Birçok kadın estetik kaygılar nedeniyle gebelikte kilo kontrolü sağlamaya ya da kilo vermeye çalışmaktadır. Gebelikte aşırı kilo almanın düşük ya da erken doğum gibi istenmeyen durumlara neden olduğu biliniyor. Fakat kilo kaybı ve dengesiz beslenme de bebeğin fiziksel ve zihinsel gelişimini olumsuz etkilemektedir. Bu nedenle gebe kadınların beslenme düzeni; sebze, meyve, et ve baklagillerin hepsini içerecek şekilde dengeli olmalıdır. Tabii bununla birlikte gebe kadınların kaçınması gereken yeme – içme alışkanlıklarını da bilmesi gerekir. Hamile diyeti; anne ve bebek sağlığı için faydalı tüm yiyecek – içecekleri içeren; gebelere özel olarak her ay besin değerlerinin yükseldiği bir diyet türüdür.
Gebelikte Beslenme Nasıl Olmalı?
Gebelik döneminde yedikleriniz ve içtikleriniz doğrudan bebeğinizi etkiler. Dolayısıyla siz ne tüketirseniz bebeğiniz de onu tüketecektir. Yanlış beslenme ve zararlı alışkanlıklar, doğumsal hastalıklara yol açabilir. Bebekte gelişme geriliği görülebilir ya da erken doğum gibi riskler ortaya çıkabilir. Bunun bilincinde olarak, annenin gebelik sürecinde tükettiklerine her zamankinden çok dikkat etmesi gerekmektedir. Tüm diyet listelerinde önerildiği gibi gebeler için de ideal öğün; her besin çeşidinden içeren, doğal ve sağlıklı ürünlerin olduğu bir tabakla mümkündür. Fakat gebelerin hamilelik döneminde I. trimester yani ilk üç aydan sonra ihtiyacı olan enerji (kalori) miktarı artar. II. trimester ile birlikte günlük 300 – 400 kalori fazla alınması gerekir. III. trimesterdan itibaren bu miktar giderek artar. Yani son 6 ayda hamile kadın sürekli kilo alır ve bebek tüm enerjiyi annenin besin depolarından sağlamaya başlar. Kilo alma sürecinde sebze ve et tüketimini artırmak, sofrada bol bol C vitaminine yer açmak ve B12 takviyesine önem vermek gerekebilir.
Enerji
Gebelik ilerledikçe alınması gereken günlük kalori miktarı da artar. Özellikle kilolu kadınların gebelik sürecinde enerji miktarının doğru belirlenmesi gebeliğin sorunsuz ilerlemesi için önemlidir.
Protein
Vücudun temel yapı taşı olan proteinler gebelik döneminde de mutlaka beslenmenin parçası olmalıdır. Hamile kadınların, normale göre günlük 70 – 90 gram fazla proteine ihtiyacı olabilir. Proteinin tavuk, balık, kırmızı et ve süt ürünleri gibi farklı kaynaklardan alınmasına da dikkat edilmelidir.
Karbonhidrat
Karbonhidratlar, sanılanın aksine vücudumuz için yararlıdır. Bu noktada dikkat edilmesi gereken karbonhidratın hangi kaynaktan alındığıdır. Gebelik döneminde “basit karbonhidrat” dediğimiz pirinç ve beyaz ekmek gibi karbonhidratlar yerine kepekli ve tam buğdaylı ekmekleri, kepekli makarna ve pirinçleri tercih edebilirsiniz. Aynı zamanda muz, baklagil ve kuruyemişlerden de bolca sağlıklı karbonhidrat alabilirsiniz.
Vitamin ve Mineraller
Bebeğiniz büyürken sadece daha fazla enerjiye değil, aynı zamanda daha fazla vitamin ve minerale de ihtiyaç duyar. Beyin ve kas gelişiminde büyük rol oynayan B6, B12 vitaminlerine, bağışıklık sistemini güçlendiren C vitaminine ve folik asitler gebelikte beslenmenin vazgeçilmez parçalarındandır.Hücre yapımına yardımcı olan A vitamini, D vitamini ve C vitamininin yanında sağlıklı kemik gelişimi için bol bol kalsiyum ve demir içeren besinler de hamile diyetinde yer almalıdır. Doğru miktarda ve doğru şekilde tüketildiği sürece tuz da bebeğinizin iyot gereksinimi için oldukça önemlidir.
Gebelikte Beslenme Önerileri
- Aşırı tuz ve şeker bebeğin gelişimini olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle yemek ve tatlılara eklenen tuz ve şeker oranı kontrol altında tutulmalıdır. Tuzdaki iyotu muhafaza edebilmek için tuz, yemekler piştikten sonra eklenebilir.
- İşlenmiş gıdalar içerdiği katkı maddesi ve koruyucular nedeniyle bebeklerin gelişim sürecini olumsuz etkilemektedir. Bu nedenle paketli yiyeceklerden ve sucuk, salam, sosis gibi şarküteri ürünlerinden uzak durulmalıdır.
- Doğal ve katkısız ürün tüketimi gebelik döneminde önemli olsa da, bu dönemde vücudun daha hassas olduğu unutulmamalı bu nedenle açık süt gibi bakteri ve mikroplara açık besinler yerine UHT süt ve kapalı gıdalar tercih edilmelidir.
- Bebeğin beyin, kemik ve kas gelişimi için ceviz, badem, fındık gibi protein ve faydalı yağlar bakımından zengin besinleri düzenli olarak tüketmeye özen gösterilmeli. Kuruyemişler eğer mümkünse çiğ tüketilmelidir.
- Gebeler, ihtiyacı olan C vitamini desteğini almak için salata ve çorbalara bol limon ekleyebilirler.
- B12 vitamini için haftada en az 1 kez balık tüketilmelidir.
- Beslenme düzeninde ara öğünlere yer verilmeli. Ara öğünler; meyve, süt ve yoğurt gibi vitamin ve mineraller açısından zengin yiyecek – içeceklerle yapılmalıdır.
- Çay, kahve ve hazır meyve sularından mümkün olduğunca uzak durulmalı; bunun yerine bitki çayları ve doğal, taze sıkılmış meyve suları tercih edilmelidir.
- Eğer gebelik sürecinde gestasyonel diyabet yani gebelik şekerine rastlanırsa (ya da hastanın tansiyon, kalp vb kronik rahatsızlıkları varsa) bu durumda mutlaka özel bir hamile diyeti hazırlanmalı ve bu diyete harfiyen uyulmalıdır.
- Alkol ve sigaradan kesinlikle uzak durulmalıdır.
Gebeler Aşerme Durumunda Ne Tüketmeli?
Aşerme, hamilelerin bazı yiyecek ve içeceklere yoğun istek duyması durumudur. Gebe kadın, normalde sağlıklı bir beslenme programı izlese de aşerme anında kızartma, paketli gıdalar, cips, kola gibi riskli besinlere yönelebilir. Bu durumda, sağlıksız besinlerin yerine geçebilecek şekerli ya da tuzlu alternatifler değerlendirilebilir. Eğer bu mümkün değilse diyet sürecinde bazı istisnalar yapılabilir. Fakat tüketilen miktarın aşırı olmamasına dikkat edilmelidir.
Gebelik Diyetisyeni
Diyetisyen Büşra Sabur, kliniğimizde gebelikte beslenme ve hamile diyeti hakkında danışanlarımıza yol göstermektedir. Eğer siz de gebelik sürecini daha sağlıklı geçirmek ve size uygun diyet programıyla, sağlıkla bebeğinize kavuşmak istiyorsanız kliniğimizle iletişime geçebilirsiniz.
Diyetisyen Büşra Sabur’un sağlıklı yaşam ve beslenme konusundaki öneri ve fikirlerini @dytbusrasabur instagram sayfasından takip edebilirsiniz.
